در شرکت های سهامی (شرکت هایی که سرمایه آنها به سهام تقسیم شده است و صاحبان سهام به مبلغ اسمی سهام شان در شرکت دارای مسئولیت هستند) مستقل عمل کردن شخصیت های حقیقی شرکت از شخصیت حقوقی آن بسیار مشخص تر و قابل درک تر از تشخیص تفاوت شخص حقیقی و حقوقی در شرکت های کوچک غیر سهامی است. بر اساس ماده 956 قانون مدنی، اشخاص حقیقی به نوعی شخصیت حقوقی نیز دارند که با مرگ آن ها پایان می‌یابد. یعنی انسان در زمان حیات شخصیت حقیقی دارد و صاحب حق و حقوق است اما پس از مرگ تکلیف اموال، دیون و … از جانب او از طریق تقسیم ارث و پرداخت دین مشخص خواهد شد. طبق قانون مدنی مرکز عملیات» و طبق قانون تجارت محل اداره شخص حقوقی» به عنوان اقامتگاه اشخاص حقوقی تعیین شده است.
- استفاده از لوگو و نام مرکز به عنوان حامی و همکار علمی، بدون اخذ مجوز کتبی از “مرکز اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی” پیگرد قانونی دارد.
- اینکه پس از تشکیل شرکت، تعهدات مدنی و تجاری اعمالی که در زمان تشکیل آن توسط مؤسسین انجام‌شده است به شخص حقوقی سرایت می‌کند دلیل بر آن نمی‌شود که مسئولیت کیفری آن تعهدات را نیز قابل‌سرایت به شخص حقوقی تازهتأسیس بدانیم.
- عنوان نماینده قانونی از قانون فرانسه گرفته‌شده و در نظام حقوقی این کشور هم به‌مانند تمام نظام‌های حقوقی که نظریه مغز متفکر را پذیرفته‌اند، تفسیری به‌مانند تفسیر پیش‌گفته از نماینده قانونی می‌شود.
- به عنوان مثال، موضوع رابطه مالی – که سازمان ها و شهروندان فدراسیون روسیه، بسته به نوع تعامل و جسم که در آن ناشی می شود.
- قانون تجارت مواد تا 115 را به بیان احکام این شرکت اختصاص داده است.
- انواع شخصیت حقیقی و حقوقی را بر اساس عمومی یا خصوصی بودن حقوق آن ها مورد بررسی قرار دادیم که مؤسسات تجاری و غیر تجاری در طبقه‌بندی اشخاص حقوقی خصوصی جای می گیرند.
همچنان‌که ماده ۵۸۹ قانون تجارت مى‌گويد تصميمات اشخاص حقوقى به‌وسيله مقاماتى که به موجب قانون يا اساسنامه صلاحيت اتخاذ تصميم دارند گرفته مى‌شود. گاهی تشخیص این که یک شخص حقوقی مربوط به حقوق عمومی یا حقوق خصوصی است، دشوار است اما به طور کلی می‌توان گفت اگر سرمایه شخص حقوقی کلاً یا بیشتر آن متعلق به دولت و شهرداری باشد یا هدف و فعالیت آن از اهداف و فعالیت‌های عمومی باشد، شخص حقوقی مربوط به حقوق عمومی تلقی می‌شود. شخصیت حقوقی با ثبت یک قرارداد تشکیل شخصیت ایجاد گشته، به فعالیت خود ادامه داده و با انحلال و ورشکستگی از بین می رود. در واقع می توان گفت که انحلال و پایان شخصیت حقوقی، مانند مرگ شخصیت حقیقی به شمار می رود. اشخاص حقیقی پس از رسیدن به سن قانونی یا سن بلوغ، می توانند از حقوق خود استفاده کنند و تکالیف قانونی خود را انجام دهند. شخصیت حقوقی این افراد با مرگ آنها به پایان می رسد و تکلیف اموال و بدهی های او پس از مرگ از طریق تقسیم ارث و میراث و پرداخت دین مشخص می گردد.
کد مقاله
همان گونه که در بالا گفته شد اشخاص حقیقی وجود طبیعی دارند و قابل مشاهده می باشند، در حالی که شخصیت های حقوقی، فرضی و اعتباری هستند. شخصیت حقیقی را افراد و انسان هایی تشکیل می دهند که با آن ها سروکار داریم. هر فرد پس از تولد دارای این شخصیت می باشد و می تواند از حق و حقوق برخوردار شود. این افراد از سنین کودکی می توانند دارایی هایی را در مالکیت خود داشته باشند و یا از حقوق متنوعی بهره‌مند باشند. این 6 تفاوت، مهمترین تفاوت‌های شرکت تجاری و موسسه غیرتجاری میباشد. درمورد موسسات غیرتجاری نکته ی قابل توجه این است که مؤسسات غیرتجاری می‌توانند عناوینی مثل انجمن، کانون یا بنگاه و امثال این عنوانها را داشته باشند.
شخص حقوقی عبارت است از دسته ای از افراد که دارای منافع مشترک هستند یا پاره ای از اموال که به هدف خاصی اختصاص داده شده اند و قانون برای آنها شخصیت مستقلی قائل است. نمی‌توان مقررات و راه‌حل‌های رشته‌های دیگر حقوق را به حقوق جزا تسری داد (اصل استقلال حقوق جزا) و بر اساس آن مسئولیت کیفری مقرر داشت. اینکه پس از تشکیل شرکت، تعهدات مدنی و تجاری اعمالی که در زمان تشکیل آن توسط مؤسسین انجام‌شده است به شخص حقوقی سرایت می‌کند دلیل بر آن نمی‌شود که مسئولیت کیفری آن تعهدات را نیز قابل‌سرایت به شخص حقوقی تازهتأسیس بدانیم. اصول تفسیر قوانین کیفری هم اجازه این‌گونه تفسیر موسع قوانین را به ما نمی‌دهد. اشخاص حقوقی و اشخاص حقیقی اصطلاحاتی هستند که کاربرد زیادی در حوزه‌های مختلف دارند و این امر سبب شده تا در بعضی موارد تعاریف اشتباهی از این دو اصطلاح بیان شود.
آشنایی با اشخاص حقیقی و اشخاص حقوقی و همچنین شناخت تفاوت شخص حقیقی و حقوقی به شما کمک خواهد کرد تا در کاربرد این اصطلاحات در حوزه مسائل حقوقی، مالیاتی، حسابداری و … دچار اشتباه نشوید. از آنجایی که این عبارات بسیار مصطلح هستند و کاربردهای زیادی در انواع مختلف حوزه ها دارند برخی از منابع تعریف صحیحی از آنها ارائه نکرده اند. در این متن قصد داریم با معرفی هر یک از این عبارات، به ذکر تفاوت بین آنها با دقت و صحت لازم بپردازیم تا در صورت استفاده از شخص حقوقی و شخص حقیقی در مسائل مختلف بتوانید آنها را به طور صحیح به کار گیرید. ابتدا به توضیح هر کدام از ثبت شرکت در تهران تجاری و اشخاص حقوقی غیرتجاری می‌پردازیم و سپس تفاوت‌های بین این دو شخص حقوقی را از نظر تعداد شرکا، نحوه ی ثبت شرکت، سرمایه و… برای اطلاع از جزییات انواع شرکت‌های تجاری، مقالات “انواع شرکت‌های تولیدی” و “انواع شرکت‌های تعاونی” را مطالعه نمایید. قانون تجارت با به رسمیت شناختن معیار شکل و قالب، اشخاص حقوقی تجاری را تحت عنوان شرکت‌های تجاری را در ماده 20 قانون تجارت یادآوری نموده است.
مقصود از قراردادن امور تجارتی به عنوان شغل معمولی چیست؟
کسی که شغل معمول خود را معاملات تجاری مذکور در قانون تجارت قرار دهد، تاجر است. در صورتی که، نگاهی به مصادیق اعمال تجاری بیندازیم مشاهده خواهیم کرد صاحبان بسیاری از مشاغل اطراف ما تاجر هستند؛ این در حالی است که خود این افراد به این نقش خود واقف نیستند و در نتیجه تکالیف و حقوقی را که رعایت آن از یک تاجر انتظار می رود، رعایت نمی کنند. بااین‌وجود ابهام موجود در ماده راه را بر صدور احکام متناقض باز می‌گذارد و جا دارد که قانون‌گذار وارد میدان شده و ابهامات موجود در ماده را برطرف نماید. پس از تشکیل شرکت و هنگامی‌که شرکت تعهد انجام‌شده در حین تأسیس را با علم به مجرمانه بودن آن بر عهده می‌گیرد، می‌توان مسئولیت کیفری را قابل انتساب به شرکت دانست و درواقع خود شرکت است که با پذیرش عالمانه تعهد مزبور مرتکب جرم شده است. در این زمینه تفاوتی میان مسئولیت مدنی و تجاری با مسئولیت کیفری وجود ندارد. یکی دیگر از تفاوت اشخاص حقوقی و حقیقی در مکان و محل اقامت آنها است به‌طوری که محل اقامت اشخاص حقوقی دفاتر و اسناد مختلف مربوط به سهام و یا اسناد مختلف یک شرکت است ولی محل سکونت اشخاص حقیقی خانه و منازل گوناگون است.
به‌ویژه آن‌که ماده 125 قانون اصلاح قسمتی از قانون تجارت، افاده حصر نمی‌کند و صرفاً در مقام برشمردن یکی از مصادیق نمایندگی است. تثبیت شخصیت حقوقی یا همان مبنای شخصیت حقوقی این اشخاص مبتنی بر مجوز قانون است و نیاز به تشریفاتی ندارد که اشخاص حکمی خاص دارند. اشخاص حکمی خاص باید بر ثبت تغییرات شرکت طبق اساسنامه اعلام و در ارگان مربوطه ثبت و جواز فعالیت اخذ نمایند. پس از طی مراحل، اشخاص حقوقی دارای شخصیت حقوقی خواهد بود که شخص حقیقی دارد. منتها بعضی از حقوق و وجایب است که منحصر به شخص حقیقی است که نمی شود برای اشخاص حقیقی قائل شد. در این مقاله به بیان شخصیت حقوقی اشخاص حقوقی، ویژگی، مبنا و انواع ان پرداخته شده است.
انواع مجازات های اشخاص حقوقی
مطابق ماده ۵۸۹ قانون تجارت، اداره شخص حقوقی به وسيله مقاماتی که به موجب قانون یا اساسنامه صلاحیت اتخاذ تصمیم دارند، انجام می شود. شخص حقوقی، دارای کلیه حقوق و تکالیفی میباشد که یک شخص طبیعی دارد، مگر حقوق و وظایفی که فقط مختص انسان است مانند حق ابوت (پدری) و بنوت (فرزندی). بنابراین همه افراد جامعه داراى اهلیت تمتع مى‌باشند و همه افراد اجتماع به استثناء محجورین داراى اهلیت استیفاء هستند و لذا به جز ایام تاریک و دوره مشخصى از تاریخ گذشته که بردگان را فاقد ثبت برند تجاری حقوق مدنى مى‌دانسته و با آنان مانند ابزار تولید و اموال و اشیاء رفتار مى‌نمودند. حتى صفار و مجانین و افراد غیر رشید که داراى اهلیت تمتع هستند لیکن اهلیت استیفاء از حقوق را نداشته و ندارند. و لذا اشخاص حقیقى به دلیل اینکه حقوق و شخصیت مدنى آنها با وجود و زندگى انسان ملازمه دارد نمى‌توانند اهلیت مدنى را از خود سلب نمایند همچنان‌که ماده ۹۵۹ قانون مدنى مى‌گوید هیچ‌کس نمى‌تواند به‌طور کلى حق تمتع و یا حق اجراء تمام یا قسمتى از حقوق مدنى را از خود سلب کند.
با این همه، بیشتر نظام‌های حقوقی، مجازات شخص حقوقی را درست پنداشته‌اند و حتی مجازات حبس را نیز جهت اجرا، برای همسانسازی با طبیعت و اقتضای حال شخص حقوقی، تبدیل به تعطیلی موقت کرده‌اند و مجازات اعدام را نیز با حکم به انحلال، جایگزین کرده‌اند و در برخی موارد، شخص حقوقی را محکوم به پرداخت جزای نقدی نیز می‌کنند. اقامتگاه قانونی شخص حقوقی محل اصلی فعالیت آن است و به موجب ماده 590 قانون تجارت، اقامتگاه قانونی شخص حقوقی محل است که اداره شخص حقوقی در آنجاست. به موجب قانون خاص به وجود می آیند و به محض ایجاد و بدون نیاز به ثبت، دارای شخصیت حقوقی می شوند. از اجتماع و تشکیل و همبستگی افراد انسان یا اشخاص حقیقی؛ به منظور انجام هدفی خاص، اعم از انتفاعی یا غیرانتفاعی و تحت شرایط و مقررات قانونی ( ثبت در مراجع ذیصلاح ) به وجود می آید.
از طرف دیگر اگر عمل ارتکابی در جهت نفع رساندن به شخص حقوقی باشد، ولی به جهتی بانام نماینده انجام‌شده باشد، باز شخص حقوقی ازلحاظ کیفری مسئول خواهد بود. محدودیت زمانی یکی دیگر از تفاوت‌های اساسی بین اشخاص حقوقی و حقیقی است چرا که شخصیت حقیقی با تولد یک انسان به‌وجود می‌آید و تا زمان مرگ او وجود دارد ولی زمانی که فرد بمیرد حقوق و شخصیت حقیقی آن نیز از بین می‌رود. در مقابل شخصیت حقیقی، شخصیت حقوقی وجود دارد که که به زمان تولد و مرگ افراد وابسته نیست بلکه تا زمانی که شرکت یا موسسه مورد نظر وجود داشته باشد شخصیت حقوقی هم به حیات خود ادمه می‌دهد. در قسمت قبل، به تعریف شخصیت حقیقی که یکی از انواع شخصیت در حقوق می باشد، پرداختیم.